Όλα τα (δικά του) ονόματα

Δε συνηθίζω να αναφέρομαι σε τρίτους κι ούτε έχω θάρρος να μιλήσω για το έργο τους.

Αλλά στην προκειμένη τη στιγμή με μια συγκίνηση θέλω να υποκλιθώ, σε ένα άνθρωπο που η γραφή του μ'έχει χρόνια τώρα δέσμιο και θαυμαστή της. 

José Saramago  (1922-2010)

είσαι αυτός που λίγες ώρες πριν άφησε την πνοή την τελευταία από το σώμα .
Άκουγα να σχολιάζουν το έργο σου αρκετά χρόνια πίσω, έπρεπε όμως να φτάσει ένα καλοκαίρι 4 πριν , για να ξεκινήσω να σε διαβάζω. Καταρχάς θυμάμαι την έκπληξη, να συνηθίσω στον τρόπο γραφής και αποτύπωσης του έργου σου, δίχως πολλά πολλά σημεία στίξης λες και ανυπομονούσες. Ήσουν βέβαια σπουδαίος παραμυθάς κι ίσως για αυτό να τα έλεγες με τόση βιασύνη, γιατί έδινες πάντα την εντύπωση πως μέσα σου γεννιέται η νέα ιστορία προτού καλά καλά τελειώσει  η προηγούμενη.
Και το ένα βιβλίο έφερε το άλλο και έφτασα στο σημείο αχόρταγα να περιμένω την έκδοση του νέου - ήσουν αρκετά παραγωγικός αλλά ούτε σταλιά δεν αδίκησες το ταλέντο σου. 
Διάβασα ό,τι υπήρχε διαθέσιμο και τα πρόσωπα κατοίκησαν στο μυαλό μου, άλλαξαν ονόματα και τα έκανα συγγενικά μου.Πότε η γυναίκα του γιατρού που είχε την τύχη-ατυχία να βλέπει σε ένα βασίλειο τυφλών και δίχως να ξέρει τι άλλο την περιμένει όταν η φώτιση τους αφυπνίσει, πότε ο επιμελητής βιβλίων που βάζει όχι αντί για ναι σε μια ιστορία, πότε το ίδιο το ευαγγέλιο του Ιησού που άλλαξε ερμηνεία, ο ήρωας που παλεύει με τα ονόματα μέσα σε ένα ληξιαρχείο,ο κεραμοποιός που ανακαλύπτει τη σπηλιά στο κέντρο ενός μεγαθήριου εμπορικού κέντρου, πότε ο ένας, πότε ο άλλος... όλα του τα πρόσωπα κατόρθωσαν να συγκινήσουν, ίσως γιατί οι κόσμοι τους έμοιαζαν να συνδέονται. Έγραψε ένα μεγάλο μυθιστόρημα που το χώρισε σε 30 μικρότερα. Και μέσα τους έσπειρε τον σπόρο της αμφισβήτησης , της ειρωνικής δημιουργίας. 
Του στοίχισε βέβαια πολλά, αυτή του η γραφή. Αυτοεξόριστος πέρασε τα τελευταία 17 χρόνια της ζωής του μακρυά από την Πορτογαλία, πληρώνοντας έτσι τη βαθιά του ρήξη με την Εκκλησία. Αλλά ο κόσμος τον αγάπησε όσο κανέναν, γιατί η σκέψη του η περίπλοκη, ήταν στη βάση της απλή : μιλούσε για σεβασμό και πώς αυτός καταπατείται, για ανθρωπιά και πώς αυτή αναζητείται ή θεριεύει όταν τη χρειαζόμαστε.
Αν μπορούσα να διαλέξω έναν του ήρωα, θα διάλεγα αυτόν τον άνθρωπο αντίγραφο που η ζωή του ήταν σαν μια φωτοτυπία, αντίγραφο του εαυτού του με το ίδιο πρόσωπο και την ίδια μοίρα. Όχι γιατί το πιστεύω πως υπάρχει κάποιος ίδιος με εμένα εκεί έξω, αλλά για να μου θυμίζει πως δεν υπάρχει άλλος σαν εκείνον πια. Καλό ταξίδι σας κύριε 

José Saramago . 

υπόσχομαι θα διαβάσω πάλι όλα τα έργα σας, μέσα τους ανακάλυψα ... δε θα πω τίποτα παραέξω, ας μείνει μεταξύ μας.

http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1998/lecture-e.html

http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1998/saramago-bibl.html


και κάτι ακόμα σχετικό με τη σκιά που αφήνει πίσω του να μας σκεπάζει από τον ήλιο...



A Maior Flor do Mundo from Fundação Jose Saramago on Vimeo.